Copy of Copy of बौद्धिक संपदा

जेंव्हा एखादी व्यक्ती किंवा संस्था आपल्या बुद्धीचा वापर करून एखादी निर्मिती करते, तेंव्हा त्या निर्मितीवर मर्यादित काळापुरती तिला प्राप्त झालेली मक्तेदारी.

बौद्धिक संपदा अधिकार हे विशेष कायदेशीर आहेत जे प्रादेशिक स्वरुपाचे आहेत म्हणजे ते विशेष प्रदेशापुरते मर्यादित असतात व हे एकप्रकारे नकारात्मक स्वरूपाचे अधिकार आहेत जे इतर व्यक्तींना तुमच्या परवानगीशिवाय तुमची बौद्धिक संपदा वापरण्यापासून प्रतिबंध करतात.

बौद्धिक संपदा अधिकारांमध्ये पेटंट,कॉपीराईट,औद्योगिक डिझाइन, ट्रेड मार्क,भौगोलिक मानांकन (geographical indications GI Tag) यांचा समावेश होतो.

बौद्धिक संपदा अधिकार कायद्यांचा मुख्य उद्देश हा वेगवेगळ्या प्रकारची बौद्धिक संपदा निर्मिती करण्यास प्रोत्साहन देणे हा आहे. एखाद्या गोष्टीचा आर्थिक फायदा मिळणे किंवा तिचे श्रेय मिळणे यातून नवनवे शोध, कलाकृती यांच्या निर्मितीस प्रोत्साहन मिळते हे यामागील मुख्य तत्त्व आहे.

त्या निर्मितीच्या प्रकारावरून बौद्धिक संपदा हक्क वेगवेगळ्या प्रकारचे असतात.